Η Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου επένδυσε στα «Βιβλία για Τυφλούς Ενήλικες» (Books for the Adult Blind Project). Οι πρώτες ηχογραφήσεις περιλάμβαναν αναγνώσεις της Helen Keller, της Βίβλου, του O. Henry και του Edgar Allen Poe. Δεδομένου ότι πολλοί στρατιώτες υπέστησαν τραυματισμούς στα μάτια κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, και αργότερα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, υπήρχε μια συνεχής προσπάθεια να δοθεί σε βετεράνους και σε άλλους Αμερικανούς με προβλήματα όρασης πρόσβαση σε βιβλία σε ακουστική μορφή. Το Ηνωμένο Βασίλειο επένδυσε και αυτό σε παρόμοια προγράμματα εκείνη την περίοδο.
Η εξέλιξη της τεχνολογίας «έβαλε» τα βιβλία αρχικά σε κασέτες, όταν εφευρέθηκαν το 1969, και αργότερα σε CD τη δεκαετία του 1980. Το 1984 υπήρχαν ήδη 11 εκδοτικοί οίκοι για ηχητικά βιβλία. Το 1987 η βιομηχανία αυτή ήταν αξίας 200 εκατομμυρίων δολαρίων, ενώ στα μέσα της επόμενης δεκαετίας, ο αριθμός αυτός έχει φτάσει το 1 δισ.
Το 2005, ο συγγραφέας Hugh McGuire, με έδρα το Μόντρεαλ, έθεσε μια ερώτηση στο ιστολόγιό του: «Μπορεί το διαδίκτυο να συγκεντρώσει εθελοντές για να φέρει ξανά στη ζωή βιβλία ελευθέρας χρήσης μέσω podcasting;» Από αυτή την ιδέα δημιούργησε το LibriVox, έναν ιστότοπο όπου εθελοντές επιλέγουν βιβλία ελευθέρας χρήσης -τα οποία αποτελούν κοινό κτήμα και δεν προστατεύονται πλέον από το δίκαιο περί πνευματικής ιδιοκτησίας, και είναι δηλαδή βιβλία χωρίς δικαιώματα- για να τα διηγούνται μόνοι τους ή ως ομάδα αφηγητών. Επτά χρόνια μετά, το 2012, το LibriVox είχε έναν κατάλογο με πάνω από 6.244 βιβλία και συνεχίζει να παράγει δεκάδες τίτλους τον μήνα.
Σύμφωνα με την Ένωση Εκδοτών Ηχητικών Βιβλίων (Audio Publishers Association), σήμερα, περίπου 55 εκατομμύρια άνθρωποι ακούνε ηχητικά βιβλία κάθε χρόνο και αυτός ο αριθμός συνεχίζει να αυξάνεται. Πολλοί χρήστες ακούνε γεμίζοντας τον χρόνο τους κατά τη διάρκεια διαφόρων εργασιών, μέσα και έξω από το σπίτι, ενώ μετακινούνται ή κάνουν το γνωστό στις μέρες μας multitasking. Όπως είπε και ο διευθύνων σύμβουλος της Amazon, Jeff Bezos, σε μια ετήσια δήλωση μετόχων το 2013, «Το ηχητικό βιβλίο σάς επιτρέπει να διαβάζετε όταν τα μάτια σας είναι απασχολημένα».
Μπορούμε πραγματικά να «διαβάζουμε» ενώ κάνουμε άλλα πράγματα; Η δική μου απάντηση είναι και ναι και όχι. Εξαρτάται τι είναι αυτό το άλλο που κάνεις. Γιατί ακόμα και όταν πραγματικά διαβάζω ένα βιβλίο, όταν δεν είμαι συγκεντρωμένη και η σκέψη μου ταξιδεύει αλλού, τείνω να διαβάζω μια παράγραφο 100 φορές με μηδενική κατανόηση. Το ίδιο συμβαίνει και με τα ηχητικά βιβλία. Όταν το μυαλό δεν είναι εκεί, ό,τι και να λέει η κοπελιά από τον ένα μπαίνει και από το άλλο βγαίνει.
Όμως! Όταν καθαρίζω, μαζεύω, σιδερώνω, οδηγώ, ψωνίζω, περιμένω σε ουρές, τρώω, ή όταν έχω ξαπλώσει αλλά δεν έχω διάθεση ή δύναμη να κρατάω ένα βιβλίο και να έχω τον κατάλληλο φωτισμό, τα κλείνω όλα, πατάω play και η κοπελιά με ταξιδεύει πάραυτα. Θέλω να είμαι σαφής: τίποτα… τίποτα δεν θα αντικαταστήσει ποτέ το βάρος και το σχήμα στα χέρια, ή την υπέροχη μυρωδιά ενός βιβλίου… αλλά αυτή η επιπλέον επιλογή του ηχητικού με καθιστά ικανή να «διαβάζω» ενώ πρέπει ή θέλω να κάνω και άλλα πράγματα.
Ας ακούσουμε μερικά παραδείγματα, μιας που βολεύει πολύ το ραδιόφωνο γι αυτό.
Ναι καλά ακούσατε. Ο Τζίμης Πανούσης αφηγείται τα απομνημονεύματα του Μακρυγιάννη. Από την εκπομπή του τρίτου προγράμματος «Όταν ο Τζίμης Πανούσης συνάντησε τον στρατηγό Μακρυγιάννη». Τα Απομνημονεύματα του Μακρυγιάννη είναι η αυτοβιογραφία του στρατηγού της Ελληνικής Επανάστασης Ιωάννη Μακρυγιάννη (1797 – 1864). Στις εξιστορήσεις του αποτυπώνει τις σκέψεις για τη δράση του, ενώ το έργο του είναι ένα από τα πρώτα δείγματα του είδους.
Ο δεύτερος κύκλος των Αναγνώσεων, της διαδικτυακής ηχητικής σειράς του Κέντρου Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΚΠΙΣΝ), είναι αφιερωμένος σε εμβληματικά κείμενα της παγκόσμιας λογοτεχνίας των τελευταίων δύο αιώνων που αφηγούνται ιστορίες από τις ζωές «καθημερινών ηρώων» από εποχές που έχουν παρέλθει. Διακεκριμένοι Έλληνες ηθοποιοί επιχειρούν να ταξιδέψουν το διαδικτυακό κοινό του ΚΠΙΣΝ σε σπουδαίες για τη λογοτεχνική τους αξία και το καλλιτεχνικό τους βάθος εκδοχές της ανθρώπινης περιπέτειας υπό τη σκηνοθετική επιμέλεια της Ιώς Βουλγαράκη.
Στη νουβέλα Ο μικρός κύριος Φρίντεμαν (1898), ο Τόμας Μαν αφηγείται με ευαισθησία, αλλά ταυτόχρονα και με λεπτή ειρωνεία, την ιστορία ενός νέου με ελαφριά σωματική αναπηρία, ο οποίος «αγαπούσε τρυφερά τη ζωή, που έρρεε μέσα του χωρίς πολλά πάθη αλλά γεμάτη με μια γαλήνια ευτυχία». Διαβάζει η Μαρία Κεχαγιόγλου.
Πηγή: https://www.athensvoice.gr/culture/book/700252_audiobooks-giati-ta-akoyme-oloena-kai-perissotero
