Πώς είναι όμως δυνατόν σε μια εποχή όπου και το παραμικρό γεγονός μπορεί να ταξιδέψει αστραπιαία ανά την υφήλιο, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης να μοιάζουν σύμμαχοι περισσότερο της παραπληροφόρησης παρά της αλήθειας;
H απάντηση βρίσκεται στη φύση των social media τα οποία λειτουργούν ως ιδεώδεις πλατφόρμες για τη ραγδαία μαζική διάδοση σύντομων μηνυμάτων όπως και εικόνων που πολλές φορές όμως δεν αξίζουν όχι σαν χίλιες αλλά ούτε σαν μία λέξη. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, όπου η ταχύτητα προηγείται της ουσίας, πολύ γρήγορα η εικόνα αντικατέστησε το λόγο, η ατάκα την ανάλυση και η συνομωσιολογία την κοινή λογική. Αυτή η νέα τάση ειδικά σε περιόδους κρίσεων λειτουργεί ως βούτυρο στο ψωμί των λαϊκιστών και των τρομοκρατών οι οποίοι στοχεύουν κυρίως στους απογοητευμένους, τους νέους και τους απαίδευτους που δεν είναι απαραίτητα και ανεκπαίδευτοι.
Βασική και απαραίτητη είναι η υποχρέωση του χρήστη πρωτίστως απέναντι στον ίδιο του τον εαυτό να διασταυρώνει όσα ακούει, βλέπει ή διαβάζει μπορεί να λειτουργήσει εξίσου εποικοδομητικά προς αυτήν την κατεύθυνση σε συνδυασμό πάντα με την ενεργή συμμετοχή του στη διάδοση του ορθού λόγου στα social media.
Όμως… Υπάρχει και μια άλλη πλευρά. Αυτή των ίδιων των κοινωνικών δικτύων, που επίτηδες έχουν φτάσει να ελέγχουν σε μεγάλο βαθμό τη ζωή μας, επηρεάζοντας τον τρόπο που αγοράζουμε μέχρι και την ψυχολογική κατάστασή μας. Φως στον… σκοτεινό τομέα των social media ρίχνει το ντοκιμαντέρ του Netflix με τίτλο «Το κοινωνικό δίλημμα» («The Social Dilemma»), στο οποίο παλιά στελέχη της Google, του Facebook, του Twitter και του Pinterest αποκαλύπτουν πώς λειτουργεί ο αλγόριθμος των διαδικτυακών εφαρμογών τους.
Κοινός τόπος των δηλώσεών τους δεν είναι άλλος από το ότι οι δημιουργοί των social media στοχεύουν να κρατούν τον χρήστη συνεχώς στην οθόνη, παρουσιάζοντάς του περιεχόμενο, το οποίο είναι ανάλογο της δραστηριότητάς του.
Άλλωστε, όπως επισημαίνουν, τίποτα δεν μένει κρυφό στον κόσμο του διαδικτύου και, δη, των social media αφού τα πάντα παρακολουθούνται από τους δεκάδες υπερυπολογιστές των εταιρειών, με σκοπό το κέρδος.
Tο πιο τρομακτικό, εντούτοις, είναι πως δεν διστάζουν να ομολογήσουν πως «αν ένα προϊόν διατίθεται δωρεάν, τότε το τελικό προϊόν δεν είναι άλλο από τους ίδιους τους χρήστες του» οπότε στόχος των social media είναι το κέρδος από τις διαφημίσεις, γιατί μεγαλύτερος χρόνος ενασχόλησης με τις διαδικτυακές πλατφόρμες συνεπάγεται περισσότερα έσοδα.
Ως εκ τούτου, τα παιδιά και οι έφηβοι ασυνείδητα μπορεί να γίνουν έρμαια του αριθμού των likes που έχουν λάβει, γιατί – όπως τονίζεται στο ντοκιμαντέρ – θεωρείται ως μέσο αποδοχής πια.
Τα παλιά στελέχη της Google, του Facebook, του Twitter και του Pinterest δεν διστάζουν, ακόμα, να πουν πως «η Δημοκρατία μας δέχεται επίθεση».
Άλλωστε, τo Facebook βρέθηκε, τη διετία 2018-2019, αντιμέτωπο με ομαδικές αγωγές στις ΗΠΑ, καθώς κατηγορήθηκε ότι επέτρεψε σε τρίτους να αποκτήσουν πρόσβαση στα δεδομένα 87 εκατομμυρίων χρηστών, μεταξύ των οποίων και στη συμβουλευτική εταιρεία Cambridge Analytica, η οποία τα χρησιμοποίησε για να ασκήσει επιρροή κατά τη διάρκεια των αμερικανικών προεδρικών εκλογών του 2016.
Έτσι, λοιπόν, ενόψει των αμερικανικών προεδρικών εκλογών του 2020, το Twitter ανακοίνωσε την απαγόρευση των πολιτικών διαφημίσεων στην πλατφόρμα του. Κάτι είναι κι αυτό.
Το πιο ωραίο σας το αφήνω για το τέλος. «Υπάρχουν μόνο δύο βιομηχανίες που αποκαλούν τους πελάτες τους “χρήστες”: τα παράνομα ναρκωτικά και το λογισμικό», μας λέει το ντοκυμαντέρ. Όλοι μας έχουμε δει και προβληματιστεί με εικόνες ανθρώπων που βρίσκονται δίπλα δίπλα αλλά είναι σκυμμένοι στα κινητά τους χωρίς να μιλούν. Εγώ ο ίδιος έχω “μαλώσει” πολλές φορές φίλους μου που είναι εθισμένοι στο να κοιτούν το κινητό τους κάθε 3 λεπτά. Χωρίς κάποια ειδοποίηση ή χωρίς να θέλουν να δουν κάτι. Μόνο και μόνο να το πιάσουν και ανάψει η οθόνη του. Εξάρτηση.
Σας προτείνω να δείτε το ντοκυμαντέρ αυτό στο Netflix. Θα ζαλιστείτε από την γρήγορη πληροφορία, εγώ το είδα δύο φορές για να βρω τις φράσεις. Αλλά σίγουρα αξίζει. Και αρχίστε την αποχή. Ακόμα και τώρα με την καραντίνα που είναι πιο δύσκολο!
Πηγές:
http://www.politicaldoubts.com/society/item/1243-ta-social-media-kai-i-skoteini-plevra-tis-istorias
